Przyszłość Konsumentów a skutki wyroku TSUE

13 lutego 2025 roku TSUE zostanie wydany wyrok w sprawie C-472/23 dotyczącej sankcji kredytu darmowego (SKD). Orzeczenie prawdopodobnie wpłynie na tysiące procesów sądowych, a także na sytuację banków i Kredytobiorców. Głównym zagadnieniem poddanym analizie będzie kwestia zawyżania rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania (RRSO) oraz kredytowania kosztów kredytu przez sektor bankowy.

Zawyżone RRSO jako podstawa do SKD

Wielu Kredytobiorców może nie zdawać sobie sprawy, że ich umowy kredytowe zawierają istotne nieprawidłowości. Zgodnie z art. 45 ustawy o kredycie konsumenckim, istnieje możliwość zastosowania sankcji kredytu darmowego w przypadku stwierdzenia błędów dotyczących RRSO. Oznaczałoby to konieczność zwrotu tylko pożyczonej kwoty bez odsetek, prowizji i dodatkowych opłat. Decyzja TSUE będzie niezwykle istotna dla dalszego kształtowania orzecznictwa w sądach.

Rezerwy banków na ryzyka SKD

Sektor bankowy zaczyna uwzględniać możliwe straty związane z SKD ze względu na zmieniającą się linię orzeczniczą. Dla przykładu – Alior Bank w III kwartale 2024 roku utworzył rezerwę w wysokości 35 mln zł na roszczenia z tego tytułu. Liczba spraw o SKD rośnie, co może doprowadzić do podobnych kroków ze strony innych banków.

Kolejne pytania prejudycjalne do TSUE

Wyrok w sprawie C-472/23 to tylko początek. Kolejne pytania prejudycjalne o SKD skierowały do TSUE sądy z Białegostoku, Łodzi i Krakowa. Dotyczą one m.in. zasad pobierania odsetek od kredytowanych kosztów oraz obowiązku informowania konsumentów o strukturze opłat. Rozstrzygnięcia będą miały ważne znaczenie dla przyszłych procesów.

Próby zmian legislacyjnych i reakcja banków

Instytucje finansowe, świadome potencjalnych skutków wyroków TSUE, podejmują działania mające na celu ograniczenie skuteczności SKD. Postulowane jest wprowadzenie tzw. miarkowania sankcji, czyli uzależnienia jej stosowania od skali naruszenia przepisów. Obecnie przepisy pozwalają na sankcjonowanie nawet drobnych uchybień.

Perspektywy na przyszłość

Oczekiwany wyrok TSUE może być przełomowym momentem w walce Konsumentów o uczciwe warunki umów kredytowych. W zależności od jego treści, możliwe są dwa scenariusze – masowe unieważnienia dodatkowych kosztów kredytowych albo wprowadzenie mechanizmu ograniczającego stosowanie SKD. W najbliższej przyszłości okaże się, czy sektor bankowy będzie musiał zmienić swoje podejście do umów kredytowych.