Sąd Najwyższy wydał uchwałę frankową

25 kwietnia bieżącego roku Sąd Najwyższy zaprezentował rozwiązania wielu spraw dotyczących kredytów frankowych. Izba Cywilna SN wyraziła swoje zdanie na temat 6 zagadnień odnoszących się do konfliktu frankowego. Te wątpliwości zasiała 29 stycznia 2021 roku, pierwsza prezes SN, pani Małgorzata Manowska. Celem całego procederu było, uświadomienie sądom, jak powinny orzekać w sprawach frankowych.

Rozważane zagadnienia były dość kontrowersyjne, o czym świadczy ilość odrębnych poglądów zgłoszonych przez sędziów. Podczas posiedzenia zaprezentowano jedynie ustne, krótkie i zwięzłe uzasadnienia.

Na jakie pytania odpowiedział Sąd Najwyższy?

1.    Czy w razie uznania, że postanowienie umowy kredytu indeksowanego lub denominowanego odnoszące się do sposobu określania kursu waluty obcej stanowi niedozwolone postanowienie umowne i nie wiąże konsumenta, możliwe jest przyjęcie, że miejsce tego postanowienia zajmuje inny sposób określenia kursu waluty obcej wynikający z przepisów prawa lub zwyczajów?

Odpowiedź: Izba Cywilna SN stwierdziła, że istniejący stan prawny nie daje możliwości przyjęcia innego sposobu wyznaczania kursu waluty obcej.

2.    Czy w razie niemożliwości ustalenia wiążącego strony kursu waluty obcej w umowie kredytu indeksowanego do takiej waluty, umowa może wiązać strony w pozostałym zakresie?

3.    Czy w razie niemożliwości ustalenia wiążącego strony kursu waluty obcej w umowie kredytu denominowanego w walucie obcej, umowa ta może wiązać strony w pozostałym zakresie?

Odpowiedź: w przypadku, gdy nie ma możliwości wyznaczenia wiążącego strony kursu walutowego, wówczas umowa nie zobowiązuje stron także w pozostałym zakresie.

4.    Czy w przypadku nieważności lub bezskuteczności umowy kredytowej, w wykonaniu której bank wypłacił kredytobiorcy całość lub część kwoty kredytu, a kredytobiorca dokonywał spłat kredytu, powstają odrębne roszczenia z tytułu nienależnego świadczenia na rzecz każdej ze stron, czy też powstaje jedynie jedno roszczenie, równe różnicy spełnionych świadczeń, na rzecz tej strony, której łączne świadczenie miało wyższą wysokość?

Odpowiedź: Izba Cywilna SN jednoznacznie stwierdza, że strony umowy mają dwa odrębne żądania. Oznacza to, że po ustaleniu, iż umowa jest niewiążącą, strony muszą rozliczyć się biorąc pod uwagę teorię dwóch kondykcji.

5.    Czy w przypadku nieważności lub bezskuteczności umowy kredytowej z powodu niedozwolonego charakteru niektórych jej postanowień bieg przedawnienia roszczenia banku o zwrot kwot wypłaconych z tytułu kredytu rozpoczyna się od chwili ich wypłaty?

Odpowiedź: jeżeli umowa kredytu jest niewiążąca ze względu na niedozwolone klauzule, bieg terminu przedawnienia żądania Kredytodawcy o zwrot kapitału rozpoczyna się w dniu kolejnym po tym jak Frankowicz zakwestionował względem banku wiążący charakter postanowień.

6.    Czy, jeżeli w przypadku nieważności lub bezskuteczności umowy kredytowej którejkolwiek ze stron przysługuje roszczenie o zwrot świadczenia spełnionego w wykonaniu takiej umowy, strona ta może również żądać wynagrodzenia z tytułu korzystania z jej środków pieniężnych przez drugą stronę?

Odpowiedź: jeżeli umowa kredytu jest niewiążąca ze względu na niedozwolone klauzule, nie istnieją przepisy prawne, aby jakakolwiek ze stron domagała się od drugiej strony odsetek bądź wynagrodzenia za użytkowanie z jej środków za czas od momentu spełnienia nienależnego świadczenia do momentu pojawienia się spóźnień w zwrocie tego świadczenia.